Emmeloord, 13 Juni 2025 | Naar aanleiding van de berichtgeving en het raadsvoorstel wat het College van BenW aan de gemeenteraad Noordoostpolder heeft doen toekomen, heeft ONS enkele schriftelijke vragen gesteld. Zie onderstaande opsomming. Tevens geeft ONS haar visie over de komst van de statushouders.

Visie ONS op komst statushouders centrum Emmeloord

Na het doornemen van alle documenten, waaronder het raadsvoorstel op de site van de gemeente, wordt duidelijk dat er veel open einden zijn binnen de beschikbare informatie over de doorstroomlocatie. Zo wordt bijvoorbeeld de financiële druk en de risico's besproken, maar de vraag blijft of we deze situatie willen accepteren.

Een DSL (doorstroomlocatie voor statushouders) kent vele nadelen. Weliswaar hebben we als gemeente Noordoostpolder te maken met de "spreidingswet" van het Rijk en moeten we dus statushouders opnemen en huisvesten, maar ze brengen ook verschillende nadelen met zich mee:

• Als statushouders niet binnen een jaar geplaatst kunnen worden draagt de gemeente de financiële risico's. We zijn dus afhankelijk van de mogelijkheden die Mercatus ons kan bieden. Dat risico is onaanvaardbaar, nog los van de hoge kosten en de organisatorische uitdagingen.
• Een DSL is bedoeld als tijdelijke oplossing, maar wat als de uitstroom naar een vaste woning jaren duurt hetgeen in diverse centra in den lande voorkomt. Die kans is namelijk groot omdat de voorrangsregels voor statushouders bij sociale huurwoningen mogelijk wordt geschrapt en dan rijst de vraag of statushouders in een DSL, die reeds aan de gemeente gekoppeld zijn voor een woning, op korte termijn (binnen één jaar) daadwerkelijk een huis krijgen? Is hierbij sprake van voorrang en hoe wordt dit proces gecoördineerd? Dat is niet iets wat wij de omwonenden willen aandoen.
• ONS vindt het ook belangrijk om te kijken naar de samenstelling van bewoners binnen een DSL. Wanneer statushouders, spoedzoekers en ouderen samen op één locatie wonen kan dit zeker leiden tot sociale spanningen en kwetsbaarheden die wel in acht moeten worden genomen. M.a.w. hoe wordt ervoor gezorgd dat de diversiteit aan bewoners geen nadelige gevolgen heeft voor de leefbaarheid?

Nu al is er onvoldoende capaciteit aan handhaving in de Noordoostpolder waardoor overlast en strafbare feiten tot een openbaar ordeprobleem kunnen leiden. ONS is van mening dat onze gemeente onvoldoende capaciteit heeft om hierop te reageren en zolang er geen garanties zijn, zal ONS hier geen medewerking aan verlenen.

Ook heeft ONS zorgen over de zeer beperkte integratiemogelijkheden – Hoewel doorstroomlocaties statushouders de kans kan geven om alvast te integreren - blijft het een tijdelijke woonoplossing. ONS is van mening dat dit de stabiliteit en sociale binding met de poldergemeenschap beperkt. De culturele verschillen, zoals bijvoorbeeld het afwijzen en niet accepteren van onze Westerse cultuur, normen en waarden. De toenemende segregatie door slechte inburgering zijn nu al zichtbaar in onze poldergemeenschap (zie: problemen tijdens de kermis, toename van steekpartijen waarbij mensen uit het AZC bij betrokken zijn en het afwijzen van gezag op straat.)

Ook maakt ONS zich zorgen om de begeleiding binnen de DSL. Een huismeester en een project-/locatiemanager lijken wellicht niet voldoende om de verschillende groepen bewoners goed te ondersteunen. Uit het schema dat het College heeft meegestuurd blijkt dat er voor iedere statushouder een plek is binnen een DSL, inclusief alleenstaande minderjarige vluchtelingen en kwetsbare statushouders. Dit roept de vraag op welke risico's hiermee gepaard gaan.

Het raadsvoorstel is goed dichtgetimmerd, maar de praktijk is echter weerbarstig. De bekendmaking is laat door een participatie die niet is gelopen en dat zal het risico op weerstand alleen maar vergroten. Wat doet dat met de leefbaarheid, en Nederlandse identiteit? Op deze laatste punten wordt op geen enkele wijze een toekomstbeeld geschetst in het raadsvoorstel.

ONS zal zich derhalve verzetten tegen de komst van een DSL. ONS is van mening dat, zolang er geen oplossing wordt geboden voor al deze vraagstukken en het participatieproces niet goed is verlopen, we geen medewerking gaan verlenen aan een DSL op een locatie dichtbij het centrum van Emmeloord.

Schriftelijke vragen van ONS aan College

Onderwerp:

Schriftelijke vragen aan het college – inzake aankoop pand Professor ter Veenstraat 25

Datum indiening vragen:

12 juni 2025

1. Beleidsmatige en bestuurlijke overwegingen

• Waarom kiest het college ervoor om via aankoop een taakstelling in te halen waarvoor woningcorporatie Mercatus primair verantwoordelijk is?
• Waarom is er een achterstand ontstaan op de taakstelling en waarom wordt deze nu met grote haast ingehaald?
• Welke alternatieven zijn overwogen om aan de taakstelling te voldoen, zoals modulair bouwen, samenwerking met Mercatus of gebruik van gemeentelijk vastgoed?
• Is er bestuurlijke druk vanuit de provincie en in hoeverre is de onafhankelijkheid van het gemeentebestuur in deze besluitvorming gewaarborgd?
• Hoe verhoudt dit voorstel zich tot het bredere woonbeleid, met name voor andere aandachtsgroepen zoals jongeren, spoedzoekers en ouderen?

2. Locatiekeuze en participatie

• Waarom is gekozen voor juist deze locatie, pal naast een middelbare school en in een wijk met ouderen? Acht het college dit een geschikte locatie gezien de context?
• Welke criteria zijn gehanteerd bij de selectie van deze locatie? Zijn andere locaties onderzocht en beoordeeld?
• Is er een maatschappelijke kosten-batenanalyse gemaakt, en zo ja, wordt deze gedeeld met raad en inwoners?
• Waarom start de participatie pas in september, na besluitvorming en subsidieaanvraag? Had dit niet eerder gemoeten?
• Hoe wordt omgegaan met mogelijke weerstand in de wijk? Is er een draaiboek of participatiestrategie?

3. Omwonenden en maatschappelijke impact

• Zijn omwonenden, de school en andere betrokkenen al geïnformeerd of geraadpleegd? Zo niet, wanneer gebeurt dat en op welke wijze?
• Kunnen bewoners een zienswijze indienen op het bestemmen van het pand als DSL?
• Hoe wordt geborgd dat de locatie na 3–5 jaar niet ongemerkt een permanente opvanglocatie wordt?
• Hoe wordt sociale samenhang en veiligheid in de buurt gewaarborgd, gezien zorgen over leefbaarheid en spanningen?

4. Doelgroep: Statushouders

• Hoe zeker is het dat er geen gezinshereniging plaatsvindt, nu of in de toekomst?
• Zijn er Syrische statushouders en hoe verhoudt dit zich tot het overheidsbeleid inzake terugkeer?
• Hoe worden statushouders begeleid bij taalverwerving en inburgering, en welke programma's worden daarvoor ingezet (incl. kosten en duur)?
• Hoe verloopt de begeleiding naar werk, wie voert deze uit, en wie financiert dit?
• Wat gebeurt er met statushouders zonder werk? Hebben zij recht op een uitkering? Worden zorgpremies/belastingen voor hen betaald of kwijtgescholden?

5. Voorzieningen en juridische aspecten

• Welke materiële en immateriële voorzieningen worden aangeboden aan statushouders (zoals inrichting, belastingkortingen, onderwijsregelingen)?
• Wordt er voorkomen dat personen zonder sluitende verblijfsstatus worden opgevangen?
• Hoe wordt gewaarborgd dat het pand enkel wordt gebruikt voor statushouders met geldige juridische status?
• Is er juridisch advies ingewonnen over de aankoop en alle bijbehorende contracten, inclusief die met Mercatus?

6. Aankoop en financiële onderbouwing

• Waarom is gekozen voor aankoop i.p.v. huur, gezien de korte gebruiksduur van 3–5 jaar?
• Is er een exitstrategie uitgewerkt voor het geval het pand na 5 jaar niet meer nodig is? Wat zijn de financiële gevolgen dan?
• Op basis waarvan is de waarde van het pand bepaald? Hoe verhoudt de koopsom zich tot de taxatiewaarde?
• Waarom is gekozen voor een taxateur uit Meppel en niet uit de Noordoostpolder?
• Hoe robuust is de businesscase als de Spuk-DSL-subsidie niet (volledig) wordt toegekend?
• Welke risico's zijn meegenomen in de financiële onderbouwing (zoals leegstand, lagere opbrengst, vertraging verbouwing)?
• Kan het investeringsbedrag gefaseerd worden gereserveerd of moet dit in één keer?

7. Uitvoering en planning

• Hoe realistisch is de planning met subsidieaanvraag in juni, raadsbehandeling in juli en ingebruikname in januari?
• Zijn er al aannemers in beeld? Hoe wordt grip gehouden op kosten en planning?
• Wat gebeurt er bij vertraging van de verbouwing?
• Wat zijn de kosten voor verhuur en beheer door Mercatus en welke verantwoordelijkheden liggen bij hen versus bij de gemeente?

8. Beheer, veiligheid en exploitatie

• Wat zijn de concrete taken en verantwoordelijkheden van Mercatus in het beheer en de exploitatie van de DSL?
• Bij wie kunnen buurtbewoners terecht bij overlast? Wie draagt zorg voor preventie en handhaving?
• Wordt of is er advies ingewonnen van politie, GGD of andere instanties over maatschappelijke risico's?
• Hoe wordt de veiligheid gewaarborgd in en rondom het pand, gezien de ligging bij scholen, bos en centrum?

9. Toekomst en nazorg

• Wat gebeurt er met het pand na 3–5 jaar? Is herontwikkeling dan haalbaar, wenselijk en financieel verantwoord?
• Hoe past deze aankoop binnen het bredere vastgoedbeleid van de gemeente?
• Hoe blijft het college het vertrouwen van de inwoners behouden als blijkt dat zij niet of te laat betrokken zijn bij deze besluitvorming?

Fractie van ONS Noordoostpolder

 Raadsvoorstel                  Handreiking doorstroomlocaties