Gemeenteraad Noordoostpolder keurt sluitende begroting toe.
Tijdens de 'begrotingsraad' brachten diverse partijen hun beschouwing over de begroting van de gemeente Noordoostpolder.
Onderstaand het betoog dat de woordvoerder Berthoo Lammers namens de fractie van ONS hield.
Voorzitter,
De programmabegroting 2026–2029 biedt een solide financieel fundament waarop lokale ambities kunnen rusten. We kregen het cijfer 9 van het VNG. Dit college, waar wij lange tijd deel van uitmaakten, heeft bestuurlijke daadkracht getoond. Er is geïnvesteerd – en wordt nog geïnvesteerd – in onze polder in leefbaarheid (groen), duurzaamheid (Campus) en sociale voorzieningen (waaronder spoedzorg+). Tegelijkertijd mogen we de realiteit van rijksbeperkingen (GALA-gelden, gemeentefonds niet uit het oog verliezen.
Deze begroting verdient ook een kritische beschouwing. Niet om het fundament te ondermijnen, maar om de bouwstenen voor toekomstbestendig beleid te versterken.
Sterke punten
- ONS is content dat de begroting voldoet aan de provinciale eis van een sluitende meerjarenraming. Dat getuigt van prudent financieel beleid en biedt bestuurlijke rust.
- De reservepositie is solide, met buffers voor incidentele tegenvallers en investeringen. Dat vergroot de veerkracht bij onverwachte ontwikkelingen.
- Voor het nieuwe college dat in 2026 aantreedt, biedt deze begroting ruimte voor politieke bijsturing door de raad. Maart alles vraagt waakzaamheid.
Kritische kanttekeningen
- ONS vindt dat het college de reserves scherper moet blijven monitoren. De algemene reserve daalde in zes jaar enkele miljoenen van € 19,4 naar € 15,8 miljoen. Laten we een solide grens aanhouden.
- Onze tarifering houdt rekening met huishoudens met een laag inkomen. Dat is sociale rechtvaardigheid en moet als leidraad worden voortgezet.
- OZB, afval- en rioolheffing moeten binnen redelijke marges blijven. Dat beschermt de koopkracht en vergroot het draagvlak voor gemeentelijk beleid.
Structurele zorgen
- De afhankelijkheid van het Rijk kan ons kwetsbaar maken. De korting van € 2,3 miljoen op de algemene uitkering in 2026 legt een pijnlijke vinger op de zere plek: de beperkte autonomie van gemeenten en de bedreiging van lokale beleidsruimte.
- Hoewel de begroting sluitend is, blijft de investeringsruimte voor nieuwe initiatieven minimaal. Structurele vernieuwing vraagt om visie, lef en alternatieve financiering.
- wanneer tijdelijke buffers wegvallen – vereist dat nú al strategisch handelen. Anders dreigen we later reactief te moeten bezuinigen.
- Taakstellingen zoals Cultuurbedrijf, Poldertoren en Werelderfgoed zijn belangrijk, maar vragen ook realiteitszin bij het onderkennen van risico's.
Het amendement met CU/SGP is sympathiek, maar we wachten ook even de reactie van het college af. De motie kwijtschelding voor ZZP dienen wij mede in.
De jeugdzorg is idd een groot probleem. De stijgende kosten zijn niet gemaximaliseerd. Er moet ergens iemand op de rem trappen. Een stijging met meer dan 10 miljoen naar 24 plus miljoen in tien jaar is bijna niet uit te leggen. ONS hoort graag van het college hoe zij dit in de begrotingen menen in te richten. Dus kom, in navolging met wat de heer Haagsma het college verzoekt ….met een plan.
Ook de financiële verrassingen rond het Emelwerda college, waarbij bestuurlijk gesteggel leidde tot lastenverschuiving richting inwoners. ONS vindt dat onverantwoord. Wij pleiten voor jaarlijkse financiële gespreksverantwoording met grote organisaties over hun toekomst. Dat voorkomt begrotingsrisico's en creëert bestuurlijke rust. Geen jaarverslagen meer "over de schutting". We wachten graag de reactie van het college op het amendement van de CU/SGP af.
Tot
slot
De
begroting 2026 is een degelijke basis voor een kansrijke toekomst. Maar
degelijkheid is geen garantie voor duurzaamheid. Alleen door alert te blijven
op structurele risico's en de kracht van de lokale gemeenschap te benutten, kan
Noordoostpolder haar ambities waarmaken — niet ondanks, maar dankzij de
beperkingen van vandaag.
Berthoo Lammers