Wijziging participatiewet, dubieus idee op slecht moment.

Screening Participatiewet
Na een 'levendig' eerste deel van de gemeenteraadsvergadering op de 25e gaan we op 28 mei vrolijk verder met de vergadering.
Op de agenda staat, onder meer, de screening participatiewet en de opvolging die de gemeente daaraan heeft gegeven.

Inleiding
Zeer verontrustende berichten zorgden ervoor dat we het college in 2018 vroegen een onderzoek te doen naar de mensen die in de Participatiewet (ooit heette dat Bijstand) zitten in onze gemeente. Veel mensen waren langdurig niet gezien (denk aan een jaar of 10) en in feite had niemand een idee hoe het met die mensen ging.
In 2015 werd in de Noordoostpolder de WerkCorporatie gestart. De aandelen van deze onderneming zijn in handen van de gemeente die de rol van opdrachtgever op zich nam. Bestuurders van de WerkCorporatie (de opdrachtnemer) zijn in dienst van de gemeente.
Hiermee probeerde de gemeente invulling te geven aan de tegenprestatie die (in die tijd), samen met de taaleis landelijk werd ingevoerd. Dit alles werd in een nieuw beleidsplan vastgelegd.
De taaleis was niet zo aantrekkelijk dus die sloeg de gemeente maar even over bij het schrijven van de verordening. Over de taaleis schreven we eerder
https://www.onsnoordoostpolder.nl/news/ons-noordoostpolder-taaleis-goed-instrument-gebruik-deze/
De WerkCorporatie had ten doel om mensen met minder dan 2 jaar afstand tot de arbeidsmarkt (..) te helpen bij het krijgen van een baan. Daarnaast werd een programma in werking gesteld om de opleidingen en arbeidsmarkt beter aan elkaar te knopen en de Banenafspraak uit te voeren (schoolverlaters uit het VSO en PRO onderwijs die voorheen op hun 18e vaak een WaJong uitkering kregen).
In 2017 deed onderzoeksbureau Regioplan een onderzoek naar de werking van de WerkCorporatie waarbij een aantal zaken werden aangepast. Sommige zaken gingen prima, andere zaken konden worden verbeterd.
In 2018 en 2019 behaalde de WerkCorporatie de gestelde doelen (gemiddeld ging zo'n beetje de helft van de mensen aan het werk). De kosten van de WerkCorporatie schommelen zo rond de 1,4 miljoen Euro per jaar. Dus als je dan 180 mensen aan het werk krijgt kost dit rond de 8000 Euro voor een plaatsing hetgeen grofweg overeenkomt met een jaar uitkering voor één persoon.

Wijziging
Na de Screening besloot de gemeente de werkwijze te veranderen. De mensen in de Participatiewet waren (bijna) allemaal gesproken en opnieuw gekwalificeerd. Een deel wordt toegevoegd aan de WerkCorporatie waar het criterium wordt verruimd naar 'binnen 2 jaar naar de WerkCorporatie kunnen'. Als ik probeer dit te begrijpen dan kom ik uit op mensen die minder dan 4 jaar afstand tot de arbeidsmarkt hebben (meetkunde wordt nog eens heel groot in de anderhalvemetersamenleving). Groepen die niet in de samenleving deelnemen en die niet voor zichzelf kunnen zorgen worden overgeheveld naar de Sociale Teams of de Social Firm (vroeger het Concern voor Werk) en de rest wordt minimaal 1 keer per jaar gesproken door de gemeente.

Bezwaar
Het beleidsplan is verouderd. Dit is meer dan 5 jaar geleden gemaakt en de doelen zijn nooit met de huidige raad besproken. Wat proberen we eigenlijk te bereiken en wat mag het kosten? Het Rekenkamer rapport Passend Organiseren was hier nogal expliciet over.
Daarnaast is er de actualiteit. Informatie uit de WerkCorporatie (en de media) leert ons dat de instroom in de Participatiewet door de COVID-19 perikelen nog wel eens fors kan worden. De WerkCorporatie geeft ook aan dat het aantal plaatsingen tot ongeveer 0 is gedaald. Als de werkgevers er überhaupt nog zijn dan hebben ze vaak geen behoefte aan nog meer mensen om het werk te doen.
Het gevolg laat zich raden: stevige kosten om de WerkCorporatie in gang te houden, veel instroom uit de Screening Participatiewet en veel instroom ten gevolge van COVID-19 en geen uitstroom.

Ten slotte
Het lijkt ONS raadzaam de aanpassing naar aanleiding van de screening stop te zetten en terug te draaien totdat de gevolgen van de pandemie op de economie in de Noordoostpolder duidelijk zijn.
De tijd die vrijkomt kan mooi worden gebruikt om een nieuw, geactualiseerd beleidsplan met de gemeenteraad af te spreken.
Op de 28ste zal ONS hiervoor een motie indienen.